TK | Stenogram debat over de gepresenteerde plannen voor de reorganisatie van de Belastingdienst – 21 januari 2020
Uitgelicht
- persbericht
Overzicht ingediende moties
31066-580
Motie van het lid Leijten c.s. om de organisatieaanpassing dusdanig vorm te geven dat degenen binnen de Belastingdienst die het werk uitvoeren daarin een grote stem krijgen
31066-581
Motie van het lid Nijboer om een pas op de plaats te maken met de reorganisatie, zodat ook de inzichten van de twee te benoemen staatssecretarissen kunnen worden benut
31066-582
Motie van het lid Lodders c.s. om waar mogelijk en uitvoerbaar in het komende Belastingplan de eerste verbeteringen en alternatieven door te voeren inzake het toeslagenstelsel, zodat we naar een beter en menselijker systeem toe kunnen
31066-583
Motie van het lid Stoffer c.s. om de lessen uit voorgaande jaren expliciet mee te nemen bij de vormgeving en uitwerking van de aanpassing in de structuur van de Belastingdienst, en de Kamer daarover in ieder geval in de periodieke voortgangsrapportages te informeren; om tevens de uitwerking van de aanpassing in de structuur van de Belastingdienst te monitoren, en de Kamer daarover periodiek te informeren
31066-584
Motie van het lid Bruins c.s. om een haalbaarheidstoets uit te (laten) voeren op de voorgenomen ontvlechting, waarbij de consequenties, uitvoeringsrisico’s en meerwaarde helder aan de Kamer worden gerapporteerd
31066-585
Motie van het lid Azarkan spreekt uit dat de Staat het volk moet dienen en niet het volk moet verdrukken; verzoekt om hieruit lering te trekking en alle lagen van de overheid ervan te doordringen dat de Staat er voor de burger is en excessieve machtsuitoefening tegen de burger verwerpelijk is en niet meer voor mag komen
31066-586
Motie van het lid Van Raan om in de varianten van het toeslagenstelsel ook de mogelijkheden voor het zwaarder belasten van wat ons welzijn en milieu schaadt, en het lager belasten van wat ons welzijn en milieu ten goede komt, mee te nemen; om tevens de mogelijkheden van een negatieve inkomstenbelasting mee te nemen
31066-587
Motie van het lid Van Raan om bij de compensatieregeling voor alle CAF-zaken ook de kosten die gemaakt zijn voor juridische bijstand en alle andere eenduidig herleidbare kosten die gemaakt zijn door het optreden van de Belastingdienst, mee te nemen
De Tweede Kamer stemt op dinsdag 28 januari over de ingediende moties.
Debat over de gepresenteerde plannen voor de reorganisatie van de Belastingdienst
21 januari 2020, debat – Het kabinet wil de Belastingdienst anders organiseren. De Kamer debatteert over de reorganisatie met minister-president Rutte en minister Hoekstra van Financiën.
Minister Hoekstra presenteerde zijn reorganisatieplannen op 11 januari. De minister wil onder meer dat de Douane en Toeslagen los komen te staan van de Belastingdienst. Alle drie de onderdelen moeten een eigen directeur-generaal krijgen voor de ambtelijke leiding. Twee nog te benoemen staatssecretarissen moeten het geheel politiek gaan aansturen.
Toeslagenaffaire
Aanleiding voor een nieuwe organisatie van de Belastingdienst is de affaire met onterecht teruggevorderde kinderopvangtoeslag. De affaire leidde tot het aftreden van staatssecretaris Snel.
Ontslag van de belastingambtenaren die bewust de wet hebben overtreden, is volgens Mulder (PVV) nu nodig om een begin te maken met een herstel van het vertrouwen in de overheid. Onafhankelijk Kamerlid Van Kooten wil dat politieke ambtsdragers “eindelijk uitputtend verantwoording” afleggen. Van Otterloo (50PLUS) vreest dat er nog “een veel groter stuwmeer” is van burgers met problemen met de Belastingdienst.
Het toeslagenstelsel probeert een dieperliggend probleem te maskeren, namelijk dat mensen met een normaal inkomen niet meer in hun dagelijkse levensonderhoud kunnen voorzien, merkt Van Raan (PvdD) op. Werk daarom aan een eenvoudiger en rechtvaardiger belastingstelsel zonder toeslagen, adviseert Bruins (ChristenUnie).
Betrek bij de zoektocht naar een nieuw belastingstelsel de bewindslieden die verantwoordelijk zijn voor zorgtoeslag, kinderopvangtoeslag en huurtoeslag, benadrukt Van Weyenberg (D66). Minister-president Rutte sluit zich daarbij aan. De discussie over een alternatief voor het toeslagenstelsel moet volgens de premier zonder taboes maar niet overhaast gevoerd worden.
Opsplitsing
Het is een “flitsreorganisatie”, denkt Azarkan (DENK). Hij zou graag een meer gedegen plan van aanpak zien. Minister Hoekstra noemt het logisch dat het kabinet de Belastingdienst nu anders wil organiseren. Dat is nodig om de volgende staatssecretarissen “een redelijke kans op succes” te geven bij het aansturen van de dienst.
De ICT-problemen bij de Belastingdienst dreigen onder te sneeuwen, waarschuwt Nijboer (PvdA). Hoe kan het dat het daar drie jaar geleden bijna wekelijks over ging, maar ICT in de reorganisatieplannen nauwelijks wordt genoemd?
Snels (GroenLinks) en Omtzigt (CDA) plaatsen vraagtekens bij het voornemen om de onderdelen belastingen en toeslagen uit elkaar te halen. Omtzigt wijst op de verwevenheden tussen beide onderdelen: wie wordt straks waarvoor verantwoordelijk? Snels stelt voor dat de ene nieuwe staatssecretaris moet gaan over belastingbeleid en hervormingen, de andere over de uitvoering ervan.
Cultuur
Kan de dienst een reorganisatie met onbekende bestemming wel aan? Lodders (VVD) vraagt zich af of een verandering van de structuur wel de gewenste cultuuromslag oplevert.
Luister beter naar de mensen op de werkvloer, adviseert Leijten (SP): zij signaleren problemen en hebben oplossingen, maar worden niet gehoord door de top van de organisatie.
De problemen bij de Belastingdienst zijn niet alleen te wijten aan de cultuur, merkt Stoffer (SGP) op. Hij pleit voor introspectie: de politiek wilde een ingewikkeld toeslagenstelsel en heeft het de Belastingdienst niet makkelijk gemaakt.
De Kamer stemt op 28 januari over de tijdens het debat ingediende moties.